| Chętnie poznam Twoje uwagi, napisz pod: kazeku@poczta.onet.pl |
Góra strony Ocenić Działać Stopka strony
1. Ludzie niezbyt wiedzą, co to godność. Czy to coś wspólnego z dumą? honorem? wartością własną? należnym szacunkiem? A może to po prostu nazwisko, jakie się nosi?
2. Na czym zasadza się ludzka godność? Dla chrześcijan wynika ona z faktu stworzenia człowieka na obraz i podobieństwo Boże. A dla ateistów? Czy jest w ogóle możliwe oparcie jej na wartościach nie mających odniesienia do Boga?
3. Z godność osoby ludzkiej wyprowadzić można prawa człowieka. Ale w związku z godnością i prawami człowieka nasuwają się inne pytania. Na ile godność ludzka jest niezbywalna, wieczna, niepodlegająca utracie a w jakim stopniu ją można utracić? W jaki sposób można ją częściowo utracić?
W jakim stopniu człowiek utracił godność przez grzech pierworodny? W jakim stopniu Chrystus ją odnowił? Na ile grzesznik traci na godności przez swój grzech? Ile godności pozostanie człowiekowi potępionemu na wieczność w piekle?
4. A może postawione powyżej pytania są nieistotne? Czy w praktyce coś konkretnego z nich wynika? Może ważniejszym problemem są tak liczne przypadki naruszania godności ludzi w dzisiejszych czasach?
5. Jednym z istotnych aspektów zagłady Żydów, dokonanej przez hitlerowców jest to, że Żydom odmówiono ludzkiej godności. Mordowano ich nie jak istoty ludzkie, ale jak się tępi robactwo.
6. Smutnym znakiem naszych czasów jest naruszanie godności człowieka u samych podstaw: godności poczęcia człowieka, przez to, że powstaje nowa osoba ludzka jako produkt technologiczny, nie zaś jako owoc miłości. Bóg z miłości stworzył i stwarza ludzi, dlatego też nowa istota ludzka powinna powstawać jako owoc miłości i rozwijać się w miłości. Nie w kubku, czy probówce. Każde poczęcie, które nie jest efektem miłości jest naruszeniem godności. Nie tylko kobiety, ale i dziecka, które się poczyna. Dotyczy to również manipulacji na genetycznym kodzie człowieka, czy klonowania ludzi.
7. Afirmacja praw człowieka, jaka następuje pod auspicjami ONZ nie jest w stanie zapobiec licznym przypadkom tortur stosowanych podczas wojen, czy zwalczania opozycji przez dyktatury. Często głównym celem tych tortur staje się odebranie więzionym ich godności. Trzeba ubolewać, że często robią to chrześcijanie i spotyka się to z aplauzem innych chrześcijan, w tym także Polaków.
8. Do dziś istnieją w świecie enklawy niewolnictwa, również naruszającego godność człowieka. Ale i w krajach cywilizowanych tam, gdzie jest wysokie bezrobocie, pracodawcy są bezkarni w naruszaniu godności pracowników. I w Polsce dochodzi do takich przypadków.
9. Inne przypadki naruszania ludzkiej godności to różnorakie patologie rodzinne, coraz liczniejsze i w Polsce. Ludzie szermujący wartościami chrześcijańskimi często sprzeciwiają się ujawnianiu takich przypadków, w imię niepodważania roli rodziny i nierozerwalności małżeństwa.
10. Śmierć ludzi bardzo często odbywa się w warunkach naruszających ludzką godność. Zwłaszcza budzą sprzeciw przypadki mające miejsce w placówkach służby zdrowia. Często to wynika z nieprzygotowania psychicznego lekarzy. Rodzą się postawy pro-eutanazyjne, w Polsce na szczęście jeszcze bardzo rzadkie.
By zaradzić temu, z inspiracji katolickich powstają w Polsce liczne hospicja i ruch hospicyjny związany z nimi.
11. Często odbierając godność człowiekowi, obdarza się nią zwierzęta. Zwykle jest to efektem rozczarowań wobec "współbraci w człowieczeństwie", któremu przeciwstawia się wierność zwierzęcia. Czasem wynika to z zafascynowania odkryciami zwierzęcej psychiki. Pojawiają się pomysły obdarzenia niektórych zwierząt osobowością prawną. Jest kwestią czasu, kiedy takie pomysły trafią i do Polski.
A z drugiej strony ciągle jesteśmy świadkami dręczenia zwierząt, często zupełnie niepotrzebnego, często na "skalę przemysłową".
Góra strony Widzieć Działać Stopka strony
1. Godność osoby ludzkiej ma podstawę w stworzeniu jej na obraz i podobieństwo Boże; wypełnia się ona w powołaniu jej do Boskiego szczęścia. Jest właściwe istocie ludzkiej, że w sposób dobrowolny dąży do tego wypełnienia. Osoba ludzka przez swoje świadome czyny dostosowuje się lub nie do dobra obiecanego przez Boga i potwierdzonego przez sumienie moralne... (KKK 1700)
Osobliwą rację godności ludzkiej stanowi powołanie człowieka do uczestniczenia w życiu Boga. Człowiek już od swego początku zapraszany jest do rozmowy z Bogiem: istnieje bowiem tylko dlatego, że Bóg stworzył go z miłości i wciąż z miłości zachowuje, a żyje w pełni prawdy, gdy dobrowolnie uznaje ową miłość i powierza się swemu Stwórcy. (Gaudium et spes, 19, por. KKK 27)
2. Uznanie Boga nie sprzeciwia się godności człowieka, skoro ta godność na Bogu się zasadza (KKK 2126)
... Bóg działa we wszelkim działaniu swoich stworzeń. On jest pierwszą przyczyną, która działa w przyczynach wtórnych i przez nie: "Albowiem to Bóg jest w was sprawcą i chcenia, i działania zgodnie z Jego wolą" (Flp 2, 13). Ta prawda nie pomniejsza godności stworzenia, ale ją podnosi. Stworzenie, wyprowadzone z nicości mocą, mądrością i dobrocią Bożą, nie może niczego osiągnąć, jeśli jest oddzielone od swego początku, ponieważ "stworzenie bez Stwórcy zanika"; tym bardziej nie może osiągnąć swego ostatecznego celu bez pomocy łaski. (KKK 308)
3. Pośród wszystkich stworzeń widzialnych jedynie człowiek jest "zdolny do poznania i miłowania swego Stwórcy"; jest on "jedynym na ziemi stworzeniem, którego Bóg chciał dla niego samego". Tylko człowiek jest wezwany do uczestniczenia w życiu Bożym przez poznanie i miłość. Został stworzony w tym celu i to stanowi podstawową rację jego godności... (KKK 356)
Człowiek, ponieważ został stworzony na obraz Boży, posiada godność osoby: nie jest tylko czymś, ale kimś. Jest zdolny poznawać siebie, panować nad sobą, w sposób dobrowolny dawać siebie oraz tworzyć wspólnotę z innymi osobami; przez łaskę jest powołany do przymierza ze swoim Stwórcą, do dania Mu odpowiedzi wiary i miłości, jakiej nikt inny nie może za niego dać. (KKK 357)
4. Mężczyzna i kobieta są stworzeni, to znaczy chciani przez Boga, z jednej strony w doskonałej równości jako osoby ludzkie, a z drugiej strony, w ich byciu mężczyzną i kobietą. "Bycie mężczyzną", "bycie kobietą" jest rzeczywistością dobrą i chcianą przez Boga: mężczyzna i kobieta mają nieutracalną godność, która pochodzi wprost od Boga, ich Stwórcy. Mężczyzna i kobieta mają taką samą godność, zostali stworzeni "na obraz Boga". W swoim "byciu mężczyzną" i "byciu kobietą" odzwierciedlają oni mądrość i dobroć Stwórcy. (KKK 369)
5. Oprócz godności nieutracalnej jest też godność dzieci Bożych, podlegająca utracie na skutek grzechu. Dzięki zbawczemu dziełu Chrystusa godność dzieci Bożych, naruszona w grzechu pierworodnym została naprawiona.
"Z racji odrodzenia w Chrystusie wszyscy wierni są równi co do godności i działania, na skutek czego każdy, zgodnie z własną pozycją i zadaniem, współpracuje w budowaniu Ciała Chrystusa" (por. KKK 872)
Sakrament pojednania z Bogiem daje prawdziwe "zmartwychwstanie duchowe", przywrócenie godności i dóbr życia dzieci Bożych. Najcenniejszym z tych dóbr jest przyjaźń z Bogiem. (KKK 1468 )
6. Godność dzieci Bożych polega na ich wolności ... (KKK 2736) Ogranicza to w jakimś stopniu władze państwowe.
Nie da się osiągnąć pokoju bez (m.in.) poszanowania godności człowieka (KKK 2304)
Władza nie może stawiać żądań sprzecznych z godnością osób i prawem naturalnym (KKK 2235)
System który lekceważy prawa jednostek i zrzeszeń na rzecz organizacji kolektywnej (produkcji) jest sprzeczny z godnością człowieka. Wszelka praktyka, która sprowadza osoby do tego, by były zwykłymi środkami do osiągnięcia zysku, prowadzi do bałwochwalczego stosunku do pieniądza i przyczynia się do ateizmu. (KKK 2424).
7. Interwencje w dziedzictwo chromosomowe lub genetyczne, nie mające charakteru leczniczego sprzeciwiają się godności osobowej istoty ludzkiej, jej integralności i tożsamości jedynej, niepowtarzalnej. (KKK 2275)
8. Niezależnie od innych aspektów tych problemów, godność osoby ludzkiej naruszają pornografia (KKK 2354) czy prostytucja (KKK 2355)
9. Należy przestrzegać godności przy zbieraniu i ogłaszaniu wiadomości. Społeczeństwo ma prawo do informacji opartej na prawdzie, wolności, sprawiedliwości i solidarności. (por. KKK 2494)
Obmowa i oszczerstwo niszczą dobre imię i cześć bliźniego. Cześć jest naturalnym świadectwem społecznym składanym godności człowieka... (KKK 2479)
10. Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie. Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny być one jednak przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom (KKK 2418)
(KKK = Katechizm Kościoła Katolickiego)
Góra strony Widzieć Ocenić Stopka strony
1. Katechizm wiele miejsca poświęca tematowi godności człowieka. Kościół bardzo słusznie przypisuje temu wielkie znaczenie i tyle miejsca w swym nauczaniu.
2. Język, jakim jednak o tej godności mówi, nie zawsze bywa zrozumiały.
3. Ważne, by Kościół nie ograniczał się w swym nauczaniu do teoretyzowania, ale poruszał konkretne, praktyczne problemy.
4. Kościół nie umiał zająć się warunkami panującymi na porodówkach, często uwłaczającymi ludzkiej godności rodzących matek. Dopiero po akcji Gazety Wyborczej «Rodzić po ludzku» zaczęło się coś poprawiać w tej materii.
5. Brak głosu Kościoła wobec przypadków przemocy w rodzinie. A często chodzi tu o osoby uczęszczające do kościoła i do sakramentów. Padają oskarżenia, że ten problem jest Kościołowi obojętny, lub że najważniejsza jest hipokryzja. Że dba o życie ludzkie od momentu poczęcia do narodzenia, ale potem już nie.
6. Zbyt mało czytelne jest stanowisko Kościoła w sprawach naruszania ludzkiej godności w konfliktach wewnętrznych lub międzynarodowych. A gdy jedna ze stron jest formalnie katolicka, rodzi to pomówienia o moralność Kalego: złem jest, gdy narusza się godność chrześcijan, ale gdy chrześcijanie naruszają ludzką godność, to wszystko jest w porządku.
7. Wspaniałą rzeczą jest, że rozwija się ruch hospicyjny i hospicja, ale czy Kościół musi być bezradny wobec tego, co dzieje się w szpitalach?
8. O obmowach (a czasem i oszczerstwach) pojawiających się na łamach mediów katolickich już nieraz była mowa. I te przypadki mogą rodzić pomówienia, że troska kościelna o ludzką godność jest wyłącznie natury teoretycznej.
9. Dziś okazuje się, że wiele różnic dzielących człowieka od zwierząt jest znacznie mniejszych, niż to sądzono. Tym ważniejsze może być stanowisko Kościoła wobec zadawania zwierzętom niepotrzebnych cierpień, wobec naruszania równowagi ekologicznej i innych pokrewnych zagadnień.
Wydaje się komuś, że to ma mały związek z godnością osoby ludzkiej, godnością człowieka stworzonego na obraz i podobieństwo Boże? Czyżby?